تصویر پریلودر را ذخیره کنید

0%

https://tezcenter.ir/wp-content/uploads/2020/05/blog-header-bg-min-1.png

روش تحقیق با رویکرد پایان‌نامه نویسی

اجزای تشكيل دهنده فصل اول در پایان‌نامه

  • مقدمه
  • بيان مسئله (تعريف موضوع تحقيق)
  • تاريخچه و ادبيات موضوع تحقيق
  • اهميت و ضرورت موضوع تحقيق
  • اهداف تحقيق
  • چارچوب نظری تحقيق
  • مدل تحليلی تحقيق
  • فرضيات تحقيق (در صورت وجود)
  • روش تحقيق
  • قلمرو مكانی تحقيق (جامعه آماری)
  • قلمرو زمانی تحقيق
  • روش نمونه گیری و تعيين حجم نمونه
  • ابزارهای گردآوری داده ها (اطلاعات)
  • روش تجزيه وتحليل داده ها
  • شرح واژه ها و اصطلاحات به كار رفته در تحقيق

۱- مقدمه

معمولاً در مقدمه، دانشجو سعی می كند با آوردن مطالبی برای خواننده ذهنيت مناسبی را در رابطه با كليت تحقيق ايجاد نمايد

مقدمه نبايد بيش از حد طولانی و در برگيرنده مطالب حاشيه ای و غير مرتبط باشد.

با توجه به اينكه هدف از تهيه فصل اول، آشنا ساختن خواننده با كليات تحقيق می باشد لذا معمولا برای قسمت مقدمه بين ۱ تا ۳ صفحه را در نظر می گيرند.

۲- بيان مسئله (پرسش آغازی تحقيق)

بيان خوب يك مسئله، اطلاعات زير را ارائه می كند:

  • اهميت مسئله
  • محدود شدگی مسئله در يك حوزه تخصصی
  • اطلاعات كلی درباره تحقيقات انجام شده
  • چارچوبی برای ارائه نتايج تحقيق
  • مشكلات موجود در سازمان
  • قلمروهای مورد نظر مديريت برای بهبود
  • قلمروهای نظری كه پژوهشگران تحقيقات بنيادی بايد با نظريه هايشان آن را مشخص تر و محدودتر كنند
  • تعريف تمامی متغيرهای مرتبط اعم از متغيرهای مفهومی يا عملياتی

ويژگی های بيان مسئله تحقيق (پرسش آغازی)

۱- واضح، روشن، محدود و شفاف بودن (رعايت اصل تحديد مسئله)

۲- امكان بررسی داشتن (اجرای فرايند تحقيق روی آن)

۳- عدم تأكيد بر قضاوت های اخلاقی، ارزشی و فلسفی

۴- مطرح نكردن پيش بينی های كلی

۵- به صورت سوالی مطرح شدن

۶- توجه به رابطه بين حداقل دو متغير كلی

۷- وجود داشتن امكان اندازه گيری متغيرها

نكاتی در انتخاب مسائل تحقيقاتی

  • خودداری از دوباره كاری در تحقيقات
  • مهم بودن مسئله تحقيق و ارزش بررسی آن
  • علاقه مندی، كنجكاوی و كشش علمی برای شناخت آن
  • آموزش، شرايط و كيفيات فردی شخص محقق
  • فراهم بودن اطلاعات برای سنجش و عملی بودن روش تحقيق
  • وجود وسايل و امكانات مورد نياز تحقيق
  • امكان همياری و همكاری در انجام تحقيق بين واحدها و افراد ذيربط
  • فراهم بودن بودجه تحقيق و استفاده احتمالی از آن
  • پيش بينی مشكلات، موانع، رويدادها و خسارات احتمالی در رابطه با تحقيق
  • وجود زمان لازم برای تحقيق

چگونگی ارزيابی مسئله تحقيق

۱- آيا زمينه مسئله، گستردگی و ويژگيهای آن با توجه به پيشينه تحقيق بيان شده است؟

۲- آيا مسئله، دامنه مطالعه را محدود ميكند؟

۳- آيا مسئله، قلمرو علمی تحقيق را مشخص ميكند؟

۴- آيا اهميت مسئله بر حسب يك يا چند ملاك زير بررسی شده است؟

الف – دستيابی به يك شيوه نو در اجرای امور

ب – تدوين يك نظريه

ج – عموميت بخشيدن و گسترش دانش و نظريه های علمی

د – پاسخ گويی به مسائل جامعه

ه – پيشبرد روش شناسی در تحقيق

۵- آيا می توان پيرامون آن فرضيه هايی مطرح كرد؟

۶- آيا فرضيه های تحقيق، روش تحقيق را جهت می دهد؟

۷- آيا متغيرهای پژوهش در آن مشخص است؟

۸- آيا تعريف عملياتی متغيرهای آن امكان پذير است؟

خطاها در هنگام انتخاب مسئله

دالن معتقد است دانشجويان و پژوهشگران هنگام انتخاب مسئله مرتكب چهار اشتباه می شوند:

۱- مسئله ای را بدون تحليل جنبه های مختلف آن، شتابزده انتخاب می كنند.

۲- بدون مطالعه منابع مرتبط با موضوع، اقدام به انتخاب مساله می نمايند.

۳- قبل از انتخاب مسئله پژوهشی، روش اجرای تحقيق را مشخص می كنند.

۴- به جای تعريف دقيق و روشن مفاهيم موجود در مسئله، آن را به صورت كلی توصيف می كنند.

ارتباط بين مسئله با عنوان و موضوع تحقيق

اولين گام در هر تحقيق، انتخاب يك موضوع است، برای انتخاب آن، فرمول و قاعده خاصی وجود ندارد:

۱- راه های انتخاب موضوع تحقيق

  • تجارب شخصی
  • كنجكاوی در اطلاعات منتشره از سوی رسانه ها
  • بهره گيری از دانش قلمرو تخصصی
  • تمايل به حل مسئله
  • فرصت ها و تهديدات پيش آمده
  • ارزش های فردی
  • وقايع زندگی روزمره

۲-فنون درك مسئله تحقيق از عنوان تحقيق

  • آزمون نظريه ها، مدل ها و روش های مطروحه در ادبيات قلمرو تخصصی
  • بحث بر سر ايده با ديگران
  • بكارگيری يك محتوای خاص
  • تعريف اهداف و خواسته مورد نظر از تحقيق

تبديل موضوع به مسئله تحقيق

مراحل اين فرايند به شرح زير است:

مرحله اول: توجه به جوانب سؤال برانگيز موضوع

مرحله دوم: تعيين هدف تحقيق

مرحله سوم: بيان موضوع به صورت يك رشته سؤال

مرحله چهارم: فرضيه سازی به عنوان پاسخ های احتمالی

رابطه بيان مسئله و نوع تحقيق

۱- بيان مسئله در تحقيق توصيفی

۲- بيان مسئله در تحقيق تبيينی

الف) تبيين به معنای جستجوی علل (نتايج)

ب) تبيين به معنای بررسی يك انديشه ساده

ج) تبيين به معنای بررسی انديشه های پيچيده تر

۳- تاريخچه / سابقه موضوع تحقيق/ پيشينه تحقيق

هدف از بخش پيشينه تحقيق عبارت است از:

۱- برقراری ارتباط منطقی ميان اطلاعات پژوهش های قبلی با مسئله تحقيق

۲- دستيابی به چارچوب نظری و يا تجربی برای مسئله تحقيق

۳- آشنايی با روش های تحقيق مورد استفاده در پژوهش های گذشته

برای رسيدن به اين اهداف توجه به نكات زير ضروری است:

الف) انتخاب منابع اطلاعاتی مرتبط با مسئله تحقيق

ب) ارائه مطالب از كلی به جزيی

ج) اجتناب از بيان مطالب به طور مجرد و بدون رابطه با يكديگر

د) تنظيم مطالب به طور سازماندهی شده همراه با روندهای منطقی

ه) ارائه نتايج مطالعات قبلی و نقد آن ها

۴- اهميت و ضرورت موضوع تحقيق

۱-۴- اهميت تحقيق از نظر تئوری

پژوهشگر بايد بتواند با توجه به دانش و ادبيات موجود ضرورت انجام تحقيق خود را بيان كند.

۲-۴- اهميت تحقيق از نظر مديران اجرايی و ضرورت های سازمانی

به طور كلی پژوهشگر بايد بيان نمايد:

  • چرا انجام تحقيق ضرورت دارد؟
  • چرا در اين مقطع زمانی بايد تحقيق انجام شود؟
  • انجام تحقيق چه تأثيری در پيشبرد علم مديريت دارد؟
  • چه خلاء علمي را در رشته مديريت می تواند پر كند؟

۵- اهداف تحقيق

هر تحقيقی برای دستيابی به اهداف خاصی صورت می گيرد، اين هدف خود را در قالب مسئله تحقيق نمودار می سازد و از طريق بيان آن آشكار می شود و به دو صورت می باشد:

الف) اهداف كلی

به طور مستقيم از مسئله پژوهش مشتق می شود، در واقع اهداف كلی خود پاسخ به مسئله تحقيق است كه مشخص می كند پژوهش چه چيزی را دنبال می كند.

ب) اهداف فرعی

از اهداف كلی آن نشأت می گيرند و می توان آنها را مسئله تفكيك شده تحقيق نيز ناميد. محقق با بيان اين اهداف تصريح می كند كه در تحقيق چه انجام می شود و چه انجام نمی شود.

۶- چارچوب نظری تحقيق

  • مبنايی است كه پژوهشگر بر اساس آن درباره روابط بين عواملی كه در ايجاد مسئله مهم تشخيص داده شده اند نظريه پردازی می كند.
  • رابطه بين متغيرهای مستقل، وابسته، مداخله گر و تعديل گر می پردازد. بعد از شناسايی متغيرهای مناسب، بايد شبكه ارتباطات بين متغيرها به درستی بنا شود، به نحوی كه بتوان فرضيه های مربوط را ايجاد و مورد آزمون قرار داد.

اجزاء چارچوب نظری تحقيق

۱- متغيرهای مورد بحث مربوط به تحقيق بايد به روشنی شناسايی و نامگذاری شوند.

۲- در تحقيق بايد چگونگی ارتباط بين دو يا چند متغير وابسته و مستقل بيان شود.

۳- اگر بتوان ماهيت و جهت روابط را بر اساس يافته های حاصل از تحقيقات قبلی به صورت نظری بيان كرد، در اين صورت بايد در بحث ها، نشانه ای دال بر مثبت يا منفی بودن اين روابط آورده شود.

۴- بايد به اين سؤال پاسخ داد كه، چرا ما انتظار داريم اين روابط وجود داشته باشد.

۵- نمودار شماتيك چارچوب نظری (مدل تحليلی) بايد ارائه  گردد تا خواننده بتواند روابط نظری را مجسم نمايد.

كاركردهای چارچوب نظری تحقيق

چارچوب نظری دو كار كرد اصلی دارد:

الف) اجازه می دهد پرسش آغازی را از نو فرمول بندی يا به صورت دقيق تری بيان كرد.

ب) به عنوان شالوده ای برای فرضيه هايی به كار رود كه به اعتبار آنها محقق پاسخ منسجمی به پرسش آغازی خواهد داد.

چگونگی انتخاب چارچوب نظری تحقيق

آنچه در اينجا اهميت دارد نشان دادن مقتضيات انتخاب يك چارچوب نظری است بايد آن را حتما با آگاهی تمام انتخاب كرد.

انتخاب چارچوب نظری تحقيق به طور معمول در پی جهتی كه پرسش آغازی ترسيم می كند و كيفيت اطلاعاتی كه از مصاحبه های اكتشافی و آمارهای موجود فراهم آمده است به عمل می آيد.

۱-۶- مفهوم چيست؟

مفهوم يكی از مهمترين نمادها در زبان، به ويژه در رابطه با پژوهش علمی است.

مفهوم را می توان انتزاع يا تجريد رويدادهای مشاهده پذير دانست، بدين معنا كه بيانگر يك چيز، ويژگی، يا پديده بخصوصی است.

مفهوم انتزاعی از رويدادهای قابل مشاهده است كه معرف شباهت ها يا جنبه های مشترك ميان آنها است.

انواع مفاهيم

۱- مفهوم نظری:

از هر گونه شرايط زمانی و مكانی خاص مستقل هستند و به توصيف موجوديتهای غير قابل مشاهده می پردازند، مانند وطن، عاطفه و ارتباط.

۲- مفهوم تجربی:

قابل اندازه گيری هستند و بر اساس فعاليتهای حسی و به صورت عينی و با حداقل كوشش ساخته می شوند، واقعی، ملموس يا تجربی هستند، مانند انسان، خانه و گربه.

روشهای توسعه مفاهيم

  •  توسعه و گسترش يا ادراك يك مفهوم نظری “توضيح” ناميده می شود. از مفاهيم نظری به عنوان وسايل تفكر استفاده می شود.
  • توسعه و گسترش يا ادراك يك مفهوم تجربي “تعريف” ناميده می شود. مفاهيم تجربی، ابزاری هستند كه از طريق آن ها آزمون تفكر از مشاهده استفاده می شود.

ملاك های ارزشيابی مفاهيم نظری

۱- اهميت و اعتبار تجربی

۲- سودمندی يا اثربخشی

۳- ثبات درونی

۴- عمليات رياضی

۵- سادگی

ملاك های ارزشيابی مفاهيم تجربی

۱- پايايی مشاهده گر

۲- انتزاعی بودن

۳- ادراكی

۴- ارتباط با برخی از مفاهيم نظری

۵- سادگی